Zelf Lommels nieuws insturen? Dat kan via lommelsegazet@telenet.be

Danny diejalékt - va pjöj’ëspëtazziej tot pad thai

Jöt, hier zén ëk vanhèèr. Dën Danny. Van ’t Wijërkën. Van d’Èrfstrauwët èègëlëk, dès ók ‘n zijstrauwët van dën Olbèrg as öw dè ietëfwa meejër zi. Zóuwën va Lówiej Va Klottën (offësjeejël ‘Vandenberk’) en Maria van ’t Wiepkën (offësjeejël ‘Vanbroeckhoven’). Dë joew ginnërassie git dè wénnig zéggën, mè d’ààw warschénlëk dès të meejër. Hès en gins hém ëk al wa geschreevën ien buuk en óppë sësjauwël meedia, lék Feesboek en van die dings. Meejëstal ien prooper tauwël. Needërlans of schò Vlams. ‘k Vein dè nog gén al të schòn ötdru’ing: schò Vlams of ‘proper Nederlands’.

Dialékt is fërdoemë niej jéllëk of smèrrëg en weujërdt dör heejël wa tauwëlspisjëliestën en -proffèssóuwërën gëzien as ‘n vrimdë tauwël. As ien ‘n ötdaaging vur ‘t vërstàànd. Toch giggët ër vruug of lauwët öt en vollëgës mé pròt oovër féftig jauwër án ós kààntën iedëreejën Éngëls as wë niej óppassën. Mén kéndër zén dor ók ë schò vurbeejëld van. Tën jéstë zén ëk niej óndër dë kérrëktóuwërë gëbleevën. Die van ós is va Zoldër en hi ë gans andër dialékt en dë jóng pa’ën dè ók vur ë stukskën oovër. Tën twéddë zien die klèèn mannë kèèjveul óp ’t intërnét en wèjjërë zë allë vijf vuujt ien ‘t Éngëls èngësproo’ën. Ménnën adstë zóuwën kumt al di’ëls rappër óp ‘t Éngëls wóuwërd dan óp ‘t Vlams. Zówwë hussëlën die heejël dë zèèk constant dureejën en gòn dë zuivër dialéktën ër vruug of lauwët diffënietief öt. Légt ër öw mè bé neejër en jaagt ër öw èègë mèr niej ien óp. Ménnë prauwët is ók al lang nie mir dë prauwët vammën ààwërs en al zee’ër niej vammën grötààwërs. Vruugër wier dë soep gezóuwëjën en teegëworrig weujërdt zë gëwóuwën nog ‘gëmakt’. Ien allë gëval weujërdt zë nóuwët zó heejët gëèètën as zë weujërdt ópgëdiend.

En zówwë zénnëw wir bé dë frèt ènbëland. Jóng, kan në miens dör toch deugd van hémmën! Ik stòn zèllëf ók gèèrën ien dë keu’ën, al eest mèr um të pruuvën vurdè ‘t èègëlëk gëreejëd is. As g’ër bé stilstö eest ók dör ‘n heejël gëméngël en gëzwéngël, ien dë keu’ën. Ók dör is veulë meejër varriejassie gëkommën. Wor dë miense vruuger al rap contènt weejërën mi nën hoemp pjöj’ëspëtazziej en në wòòst of ‘n pan spèk mi në goeië zwèttëm bótram, ‘n zjat koffiej en ë klumkë sui’ër um meejëmpëssant të soppën en të zabbërën, eest nööw al di’ëls rijst, këbab, wok, taljatélliej of pad thai en zówwë kan ëk hènnig nog nën tijd durgòn. Slèècht is dè niej. Toch wul ëk riggëlmauwëtig ók mén pëtazziej, ivvëntuuweejël mi ë kuj’ën of ë puttë’ën ien ‘t middën um wa vét en ènbaksël ien të kappën, as ëk niej óp rëzjiem zén.

Tauwël en èètën. Tweejë van mén dada’s. Varriejassie is bëkans nóuwëdzaak. ‘t Slèèchtë mi ‘t goei pa’ën. Andëstër wèjjërdë zó vét as ë vèrrë’ën of zó eejëntóuwënig as ... Jèh ... as wa èègëlëk? Dör gòn ëk is tëgoei en ien ‘t lang en ien ‘t breejëd oovër pra’ëzeejërën. I’m going to think about it carefully, za ménnën adstë zóuwën dan al rappër zéggën.

Danny Vandenberk