Of ëk dë mis mis? Nie bëpòld. Tot èn m’n twèllëf jauwër zauwët ëk përtang allë zóndagmèrrëgës ien dë groewëtë Lómmëlse kérrëk të bling’ën. Ë manjëfiek gëbààw eest, mi ötstrauwëling, dè mag gërust gëzeet wèjjërën. Ók van dëm binnëkàànt. ‘k Hém ër uujërën en uujërën na dë glauwëzë vénstërs gëkee’ën, na dë muujërschildëringën en dë schildërijë van dë kruiswég va Jeezus, mè vural na dë miensën. Zóuwë rónd 1980 zauwëtë zë dor nog mi hènnëg wa vollëk. Ik óndër liechtën dwang, umdè ’k moes van ózzë paa. Schauwëj higët mé përtang nóuwët gëdòn. Në miens leejërt ër toch alté wa va wèjjërdës ien ‘t lèèvën, réspéct, diesieplien en van die dings.Ha ‘k dè nóuwëdëg? ‘k Weet niej. Ik hààw zóuwiezóuwe va reegëlkës, dè zit ien ménnë natuujër. ‘k Waar (en zén) nog alté ëm brààw mènnë’ën. Al lauwët ëk teegëworrëg nie mir teegë m’n scheen stampë lék vruugër.

Wa ‘kik wöl vón is dèèn diej pastóuwërs en priestërs kèèjveul óóvër dë dóuwëd spraa’ën. Is dè wöl piddagoogis vërantwóuwërd um nën ààchtjauwërëgën dormi të bëlààstën, vraag ëkik m’n èègën af.Ër wier bëkans nóuwët ës gëlachën of gërillatieveejërd. Ne miens za schuldgëvuulës krijgën as ie deugd ha van ’t lèèvën. Ik vón dè hèrd. Bëkans zó hèrd as dë hààtërë zitbang’ën. Jóng, dor hém ëk toch óuwët m’n kóntschéng’ë leejërë kénnë, zallë. ‘k Vuul ’t vanhèèr as ëk ëróóvër prauwët.

Déngt nö niej dè ‘k neejërkijk óp ’t christëndom of óp ’t gëleujëf. Mé grötmoedër was ien vërwochting van heurën twèllëfdën toen mé grötvauwëdër umkwam ien ëm bómbardëmènt ien dën Twéddë Wèèrëldórlog. Zë hi die twèllëf këdéttën ien heurën alleejënë en ien diejë zwauwërën tijd öténdëlëk toch mè fèrrëm groewëtgëtrò’ën en zë zi ààchtëraf riggëlmauwëtëg dè zë dè zóndër heur gëleujëf va zë lèèvë nie gëkunnën ha.

Përtang was ’t dor toch nogal ës ‘n sèèj, eejëntóuwënëgë en dipriemeejërëndë bëduuning ien die kérrëk. Ötërauwërd brócht dè ménnë fantëziej óp gang. Ik drómdën ër óóvër diejën hoogë preekstoel, óóvër dë miswijn, óóvër diejë gëbochëldë miens ien dë zijbeuk, diejën alté zauwët të rochëlën en të reutëlën ien dë wéntër en vural óóvër dè schò rossëg mèskë van ë pauwër rijë vröt.

Avvëntoe wier ër gëzóngën. Dan schóuwët ëk wa’ër en bëgós ëk ien dè bordóóróuwëj buukskën ’t zjuustë nuumërkën të zuuj’ën. Ik kós diejëm buitëkàànt van dè buukskë nie vërdraagën umdè ‘k lààst hém van óóvërgëvuulëchè. Iet auwërëg zallë, as gë dè hét. Tërwéltën dè ‘kik bëkans génnën òssëm nie mir kreeg mi dè buukskën tussën duim en wijsvingër gëklémd, bëgós ózzë paa al èntëzjààst meej të zingën. Niej óóvërdreevën hèrd, mè wöl zuivër en ien dë mauwët. Dë miensën diej ien ózzën umtrék zauwëtën, trò’ën hun èègën dor prësies wa èn óp en bëgóssë stillë’ës meej të hummën en të zingën. Azof ózzë paa zë zówa meejslèptën en op gang trok. Nie dè ózzë paa ‘n haj’ën dë vurstën is of zóuwë, ’t gëbeurdë gëwóuwën. Ik keek ër wöl wa hénnën óp, na ózzë paa, en dè duun ëk nöö nog alté.

Vur ët zingën dë kérrëk ötgòn, dè was èn ós dus nie bësteed. Ózzë paa zóng gèèrën en d’andër bëteejë’ënis kéndën ëk toen nog niej. Nöö natuurlëk wöl, mè ’t kumt ër nog alté nie van. Jóng gëleejërd is aad gëdòn.

Halleeloejah!

Danny Vandenberk