Het werd een vrij lange gemeenteraad gisterenavond, met de voorstelling van de meerjarenplanning en de daarop volgende discussies. Toch werd het uiteindelijk niet de verwachte 01 of zelfs 02 uur in de nacht, maar bleef het nog redelijk tot iets over 24 uur...

Er werd van start gegaan met een minuut stilte ter nagedachtenis aan Jef Kog, ex-gemeenteraadslid voor SP.A, die enkele weken geleden overleed.

Daarna was het tijd voor de meerjarenbegroting… Burgemeester Bob Nijs (CD&V) gaf vooraf een omstandige uitleg hoe de meerjarenbegroting tot stand is gekomen. "Ondanks een uitdagende financiële context investeert Lommel in die periode 90 miljoen euro in de toekomst van haar inwoners. De belastingen op onze gezinnen blijven bij de laagste in Vlaanderen. Een meerjarenplan is ons concreet kompas voor de keuzes die we als stad maken. We tonen dat we financieel gezond blijven én blijven investeren in wat mensen elke dag voelen in hun straat, buurt en vereniging”, aldus burgemeester Bob Nijs

Het meerjarenplan 2026-2031 vertrekt van één duidelijke visie met vijf beleidsdoelstellingen. Stad Lommel wil de levenskwaliteit versterken, duurzaam omgaan met ruimte en mobiliteit, economische ontwikkeling stimuleren, zorgen voor een veilige en rechtvaardige samenleving en haar dienstverlening modern en herkenbaar organiseren. Die doelstellingen vormen het kader voor alle keuzes en investeringen in de komende jaren. De stad kiest bewust voor gerichte investeringen die de levenskwaliteit verhogen en Lommel sterker en veerkrachtiger maken.

“Dit meerjarenplan toont dat je ook in financieel uitdagende tijden keuzes kan maken die mensen vooruithelpen,” zegt opnieuw burgemeester Bob Nijs. “We beschermen de koopkracht door de personenbelasting niet te verhogen, maar blijven tegelijk investeren in jeugd, mobiliteit, buurten en verenigingen. Dat is geen vanzelfsprekende oefening, maar wel een bewuste en met een oog op de toekomst.” Ook stelde Bob Nijs nog dat deze begroting "een gezonde ambitie voor alle inwoners uitstraalt, maar ook voor de bedrijven, toeristen, en zelfs niet alleen voor de volgende 6 maar volgende 20 jaar!"

Daarna kwamen de concrete punten aan bod:

-  Een van de eerste concrete punten was investeren in buitenschoolse opvang en activiteiten voor kinderen. Bedoeling is niet van één centraal aanbod aan te bieden, maar wijk per wijk. Concrete info hieromtrent  had de burgemeester nog niet, aangezien de gesprekken met de scholen nog lopen, de kostprijs wist hij al wél, nl. 6 miljoen euro;
- Uitwerken en implementeren van de UiTPAS;
- Hangar 3920: bouw van dit jeugdcentum is reeds bezig, daarnaast ook investeringen voor o.a. Chiro Kerkhoven en KSA Lutlommel;
- Oprichten van een sociale kruidenier, in samenspraak met Sint Vincentius; met deze vereniging wordt hiervoor naar een geschikte locatie gezocht;
- Inzetten op betaalbaar en kwaliteitsvol wonen met een woonbehoeftestudie, aandacht voor leegstandsbeheer, stimuleren van projectontwikkelaars om alternatieve woonvormen aan te bieden. Bouw van 50 nieuwe sociale woningen;
- Bevorderen activiteiten en ontmoetingsmogelijkheden voor medioren en senioren. Er wordt 125.000 euro voorzien om van Kapittelhof een écht ontmoetingscentrum te maken. Bedoeling is dat verenigingen zoals OKRA en Samana (en anderen) hun activiteiten hier kunnen doen; volgens de burgemeester heeft dit vele voordelen, aangezien op die manier ook de bewoners van het woonzorgcentrum betrokken kunnen worden bij deze activiteiten;
- Verduurzamen van gemeentelijke gebouwen in een vastgoedstrategie. Via een kerntakendebat bepalen welke gebouwen behouden, afgestoten of aangepast worden. Tevens het verduurzamen van deze gebouwen. Het eerste project dat op stapel staat alhier is het Raadhuis;
- Versterken van zorgzame en verbonden buurten;
-  Start Rondweg deel 2 (Molsekiezel – Albertlaan), de onderhandelaar is van start gegaan om gronden te verwerven. De burgemeester hoopt om deze legislatuur dit tweede deel af te ronden, en zelfs al van start te gaan met deel 3;
- Lommel verweven tot een groene parkenstad;
- Versterken van Lommel als fietsstad;
- Herbestemmen kerk Kolonie tot Erfgoedhuis;
- Opstellen mobiliteitsplan met inspraak bewoners;
- Opstellen strategisch plan voor commercieel Lommel centrum;
- Nieuwe branding voor de stad vanaf half 2026 – moet gedragen worden door alle fracties GR én alle inwoners;
- Participatie moderniseren, herbekijken van de werking van de bestaande adviesraden en zelfs het bestaan ervan in vraag durven stellen;
- Investering in Duitse militaire begraafplaats: 2,5 miljoen via Deutsche Volksbund, 600.000 via Provincie en 150.000 vanuit stad Lommel

Hieronder een aantal cijfertjes vanuit deze meerjarenplanning

Daarna was het de beurt aan schepen van financiën Sofie Mertens (CD&V) om het financiële luik uiteen te zetten. Ook alle belastings- en retributiereglementen kwamen aan bod. Hieronder enkele van de opvallendste wijzigingen:
- Vervanging belasting op drijfkracht vanaf 2027 door een modernere wijze van heffing. Een nieuw reglement wordt i.s.m. LOC en UNIZO uitgewerkt;
- Belastingreglement op zandwinning stijgt en moet 600.000 euro per jaar meer opbrengen, dankzij een stijging van de belasting erop naar 1,10 euro per ton én een jaarlijkse indexering;
- Slaapplaatsen: B&B, Hotel, bungalowparken worden allemaal op zelfde niveau van 300 euro per slaapplaats gebracht, waardoor bv. Center Parcs 200.000 euro per jaar meer gaat betalen;
- tarief van verandering van voornaam wordt opgetrokken van 50 euro naar 150 euro;
- Huishoudelijk afval: het tarief voor grof vuil afval op het recyclagepark stijgt van 0,18 euro/Kg naar 0,25 euro /Kg. En de kohierbelasting voor huishoudelijk afval stijgt naar 122 tot 146 euro afhankelijk van het aantal gezinsleden. Tegelijkertijd wordt het aantal gratis vuilzakken per gezin vermindert. De stijgingen zijn beslist door Limburg.net;
- De leegstandsheffing stijgt van 1.200 naar 1.500 euro, en is enkel een indexaanpassing;

Daarna kwam de oppositie aan bod:

Rita Phlippo (Samen Vooruit): “we hebben een heel mooi verhaal  gekregen. Maar wanneer je de cijfers er naast legt, is er reden tot ongerustheid… Het alarmsignaal klinkt al in 2026, het eerste jaar van het meerjarenplan. Het exploitatiesaldo duikt dan in het rood: min 625.905 euro, wat betekent dat de dagelijkse werking van de stad niet langer met de eigen jaarlijkse inkomsten kan worden gefinancierd. Reserves moeten worden aangesproken om de basiswerking draaiende te houden. Er worden wél meer belastingen verhoogd, zoals op water, op afval, …

In plaats van structureel te besparen of het uitgavenbeleid kritisch te evalueren, kiest het schepencollege vooral voor belasting- en lastenverhogingen. Zo wordt de onroerende voorheffing met 20% verhoogd (goed voor bijna 3,2 miljoen euro extra), stijgt de waterfactuur met 10%, verdwijnt de tegemoetkoming in de huisvuilbelasting voor gezinnen en worden diverse retributies duurder.

Een belangrijk voorbeeld hiervan is de afschaffing van de belasting op drijfkracht voor bedrijven (ongeveer 750.000 euro per jaar), die zou worden vervangen door een nieuwe bedrijfsbelasting op basis van onroerende voorheffing, goed voor 3 miljoen euro. Hoe deze belasting precies berekend en geïnd zal worden, is echter nog niet uitgewerkt. Toch worden deze inkomsten al volledig ingeschreven, wat vragen oproept over de realiteitszin van het budget.

De kern van het probleem blijft de explosieve groei van de personeelskosten, die tussen 2020 en 2024 met 37% stegen, goed voor een meerkost van 7,5 miljoen euro per jaar. Ondanks eerdere bijsturingen en waarschuwingen blijft het personeelsbeleid ongewijzigd. Bovendien zien we een sterke toename van uitgaven aan externe organisaties en consultants, goed voor meer dan 1,5 miljoen euro per jaar aan verdoken personeelskosten, kosten die in de personeelsuitgaven niet worden bijgeteld!

Daarnaast plant de stad voor de periode 2026-2031 91,5 miljoen euro aan investeringen, met grote projecten zoals de rondweg, Hangar3920 en een nieuw toeristisch gebouw. Investeren is noodzakelijk, maar de financiering ervan baart zorgen. Lommel wil dit realiseren via 50 miljoen euro aan leningen, de verkoop van patrimonium, hogere belastingen en het volledig aanspreken van de reserves. Toch blijven drie van de zes jaren budgettair zwaar negatief en stijgt de uitstaande schuld tegen 2031 opnieuw tot meer dan 50 miljoen euro.

Opvallend is ook wat ontbreekt: geen duidelijke investering in een nieuwe kinderopvang, geen budget voor een sociale campus, en een bijzonder magere aanpak van het parkeerbeleid, terwijl daar dringende beslissingen nodig zijn.

Tot slot vroeg mevr. Phlippo ook naar een anonieme evaluatie binnen het personeel van de huidige nieuwe structuur, het organigram.

De reactie van burgemeester Bob Nijs bleef niet uit: we hebben wél schulden afgebouwd de afgelopen 6 jaar. Omtrent de afval, daar is het Limburg.net die de tarieven verhoogd heeft, en inderdaad de tussenkomt van de stad valt weg, en dit gaat inderdaad 50 euro per gezin kosten, maar vergelijk dit eens met een Netflix of eender welk ander abonnement… Kinderopvang... dit is inderdaad een keuze, maar het is een keuze om deze kort bij de mensen te brengen. Dit kan beter, gezonder in de schoolgebouwen dichtbij de mensen in de wijk zélf!

Kris Verduyckt (Samen Vooruit) kwam nogmaals terug op de belasting op afvalophaling, waarbij hij nogmaals benadrukte dat dit een erg onrechtvaardige en asociale maatregel is, aangezien ook de verhoogde tegemoetkoming wordt geschrapt (voor gepensioneerden, invaliden,…). Het oppositielid haalde een concreet voorbeeld aan van een dame die nu 22 euro betaalt, en vanaf volgend jaar 120 euro moet gaan betalen. Hij beaamde wél dat het Limburg.net was die de tarieven verhoogde, maar kloeg dus vooral de schrapping van de gemeentelijke tegemoetkoming aan, zéker deze voor inwoners met een verhoogde tegemoetkoming! Zowel de burgemeester als de schepen van financiën bestreden dit en "voor dergelijke concrete gevallen die in de problemen zouden komen, zullen zeker binnen de stad oplossingen gevonden worden", aldus de burgemeester.
Ook kwam dhr. Verduyckt nogmaals tussen i.v.m. de politiehervorming waarbij hij stelde dat onze stad toch bijzonder  veel moet bijdragen met 25% van de kosten terwijl er 6 gemeentes instappen. “Waarom moet Lommel bv. 2 miljoen euro méér betalen dan Pelt, ieder jaar opnieuw?” Volgens de burgemeester zal de kost niet meer zijn als dat we alleen zouden gebleven zijn.

Katrien De Ruysscher (Samen Vooruit) haalde aan dat 50 nieuwe extra sociale woningen bijzonder weinig is, terwijl 9% van de woningmarkt een Vlaamse doelstelling is, terwijl in Lommel amper 6% gehaald wordt. Ook was ze ontgoocheld dat er niet meer wordt ingezet op premies voor verbeteringen aan woningen. De burgemeester antwoordde dat de verplichting 33 is voor Lommel, en dus met 50 gaat de huidige meerderheid daarboven.

Ook Alosya Vandenberk (N-VA) kwam tussen i.v.m. de kinderopvang. Zij heeft zélf heel wat jaren binnen die kinderopvang gewerkt en stelde dat het wegvallen van deze centrale ruimte ook andere gevolgen heeft, zoals o.a. het gebruik van het Burgemeesterspark voor activiteiten, het vooral volgen van activiteiten daar. Ook stelde ze zich vragen over  het feit of alle scholen wel bereid zijn deel te nemen aan dit systeem. De burgemeester antwoordde dat de gesprekken met de scholen nog lopende zijn en indien er wijken zijn waar de school niet wil of kan deelnemen, kan er ook gekeken worden naar andere gebouwen.

De meerjarenplanning werd daarna meerderheid tegen oppositie goedgekeurd.

Schepen Peter Vanderkrieken (CD&V) stelde het budget en meerjarenplanning voor van de kerkfabrieken. Kris Verduyckt (Samen Vooruit) stelde dat zijn fractie zich zou onthouden omwille van het feit dat er géén budgetten meer zijn voorzien voor de kerk van Stevensvennen. Volgens de burgemeester is er geen draagvlak meer voor het voorziene project aldaar. Rina Ven vroeg ook nog naar het Clerinckx-orgel in Lutlommel, maar voorlopig is er daar géén oplossing voor, aldus de schepen.

Het beleidsplan en de begroting voor de Kunstacademie werd unaniem goedgekeurd, wel met de bemerking van bevoegd schepen Vanderkrieken dat vanaf volgend jaar er ook daar een meerjarenbegroting zal worden opgesteld.

Uitsmijter

In een persmededeling stelt de CD&V ook nog dit:
"Het stadsbestuur van Lommel stelt vandaag het meerjarenplan 2026–2031 voor. Met een investeringspakket van maar liefst 90 miljoen euro kiest de meerderheidspartij CD&V Lommel resoluut voor een warm, zorgzaam en toekomstgericht beleid. Dankzij een gezond financieel beleid kunnen deze investeringen worden gerealiseerd zonder verhoging van de gemeentelijke belastingen.
Met het meerjarenplan 2026–2031 maakt het stadsbestuur, onder leiding van CD&V Lommel, duidelijke keuzes: investeren in mensen, versterken van gemeenschappen en bouwen aan een duurzame toekomst. Het zijn keuzes waarvan de impact zichtbaar en voelbaar zullen zijn voor elke Lommelaar.
Het stadsbestuur blijft zo trouw aan haar kernwaarden: verantwoordelijkheid, solidariteit en zorg voor mens en samenleving."