Koen Ulenaers: een leven vol broodnodige passie

Koen Ulenaers: een leven vol broodnodige passie

Ik trek eropuit. Een doordeweeks praatje of een diepgaand gesprek, niet noodzakelijk een klassiek interview met vragen en antwoorden. Ik breng het verhaal op mijn manier. In dat opzicht zijn het meer dan ontmoetingen. Het zijn 'ont-moetingen' waarbij niks moet en alles mag. We moeten immers al zoveel. Levensverhalen of losse babbels, luchtig, filosofisch, humoristisch of zwaar ... alles kan zomaar.

Voor een doordeweekse babbel met een niet-alledaags iemand ben ik altijd wel te vinden. Zo ook op deze tropische dinsdag, als ik Koen Ulenaers tref in het Lommelse stadscentrum. Dat klinkt spontaan, maar we lieten niets aan het toeval over. Deze ontmoeting stond al een tijdje keurig gepland in onze respectievelijke agenda's. Later in ons gesprek zal blijken dat we allebei veel belang hechten aan het nakomen van afspraken, planning en een goede voorbereiding. We zijn dan ook allebei stipt op tijd op de plaats van afspraak. Tot op de seconde bijna. Toch ontstaat er al snel een tijdloze en gemoedelijke sfeer, een vrolijke vakantiestemming. Ons humeur is zonnig, onze kelen droog en onze honger naar een goed gesprek groot. We bestellen allebei iets dorstlessends en non-alcoholisch. Niet dat ik dagelijks turf in mijn agenda of op de toiletmuur, maar dit is inmiddels mijn 44ste opeenvolgende dag zonder alcohol. Schouderklopje voor mezelf.

Geen tijd om er lang bij stil te staan. Of zitten. Wel om een actieve luisterhouding aan te nemen, want ik heb al snel door dat Koen iets te vertellen heeft. Uit mijn research leidde ik alvast af dat hij een bezige bij is, of beter gezegd een bezige bakker.

Op zijn negende wist hij al dat hij de bakkerstiel wilde leren. Met twee handen trommelend op zijn (naar mijn mening qua omvang nog bescheiden) buik, vat hij het zo samen: 'Als kind zei ik altijd: ik wil een dikke bakker worden met een dikke auto! Dat is maar voor de helft gelukt, haha!'

Op zijn tweeëntwintigste opende hij zijn eigen bakkerij. A man who sticks to the plan, al zal ik gaandeweg merken dat zijn ware passie inmiddels is verschoven naar het acteren en het entertainen.

Bij het begin van een ontmoeting ben ik steeds weer benieuwd naar de manier van spreken en vooral naar de keuze tussen het algemeen Nederlands en het dialect, waarna ik me meestal probleemloos aanpas. Koen kiest vrank en vrij voor het Lommels. Vind ik leuk. Al snel ontwaar ik een Kerkhovense tongval. Mijn genealogische feeling zegt me bovendien dat 'Ulenaers' geen typisch Lommelse achternaam is, in tegenstelling tot mijn eigen 'Vandenberk'.

'Dat klopt. Ik ben opgegroeid in Kerkhoven. Mijn ouders zijn respectievelijk afkomstig van Balen en Eksel. De liefde bracht mij naar de andere kant van Lommel, naar Heide-Heuvel. Een jaartje later openden we er onze bakkerswinkel.'

Voor Koen op uiterst interessante wijze uitweidt over zijn bakkerij, overhandigt hij mij een keurig uitgetypte curriculum vitae. Formidabel vind ik dat. Voor mij als stuntelige notitienemer een leidraad, een rustgevende houvast. Tegelijkertijd doet het me beseffen dat Koen zijn zaakjes graag op orde heeft. Ondertussen heeft hij er zelfs drie. Maar goed, de bakkerij dus, want daar is het allemaal begonnen.

'In 1992 gingen we open, zij het nogal minimalistisch, omdat we aanvankelijk niet te veel risico's wilden nemen, maar het liep vlotjes. De vraag werd groter en in '97 zijn we gaan uitbreiden. De winkel werd toen volledig vernieuwd. Vanaf de eerste dag hadden we wel al onze eigen productie van chocolade, toen nog ergens in een klein hoekje, maar in 2008 bouwden we naast de bakkerij een eigen chocolaterie. Ondertussen geef ik daar ook workshops en kinderfeestjes. Ik ben trouwens ook al twintig jaar docent in de opleiding chocolatier. Aanvankelijk in Neerpelt, nu al geruime tijd in Leuven. Op een gegeven moment ontstond het idee om een stadspraline te maken met de mooie kegelvorm van het GlazenHuis als model. Toenmalig burgemeester Peter Vanvelthoven ging meteen mee in het verhaal en ook architect Philippe Samyn uit Ukkel gaf zijn (noodzakelijke) goedkeuring. Sinds vijftien jaar hebben we nu dus een patent op de Lommelse Stadspraline. Vijf jaar later kwamen we dan, in samenwerking met het Nationaal Park Bosland n.a.v. het tienjarig bestaan van Bosland, op de proppen met de 'Boslandpraline'. Die heeft een zachtgroene kleur en een vulling van hazelnoot, kruiden en vruchten. Beide lekkernijen krijgen wellicht binnenkort een upgrade en een limited edition voor de feestdagen.'

Geen stilzitter, die Koen. Ondernemend en innovatief. Inspelend op allerlei nieuwe trends en ontwikkelingen, transformeerde zijn traditionele bakkerij naar een nieuw concept: de automaten-muur. Naast brood, gebak, taarten, pralines en chocolade kan je er ook charcuterie, frisdranken, soepen en zelfs een vijftiental verschillende maaltijden scoren. Een eigen bedenking: waar supermarkten alle kleine bakkerijen lijken op te slorpen, probeert Koen net het omgekeerde. Het lijkt 'm nog te lukken ook, want de automaten zijn een groot succes.

'We werken nu ook met lockers. De mensen doen een bestelling en wij leggen die klaar in een voor hun voorbestemd vakje. Alles op maat en op vraag. De bakkerij zelf is alleen nog tijdens het weekend open, vooral voor bestellingen. De mensen zijn het ondertussen gewend en het biedt voor iedereen voordelen. Lekker makkelijk, altijd bereikbaar, minder overschotten en ik hoef niet per se 's nachts te bakken. Niet dat ik dat erg vond, hoor, ik heb een nogal hoog energiepeil.'

Nogal hoog? Duizelingwekkend zal je bedoelen. Dromen kan je dromen. In Koens optiek is het puur tijdverlies als het daar bij blijft. Dromen zijn er om te realiseren.

'In 2010 zette ik mijn eerste stapjes in de televisie- en theaterwereld. Ik voel me helemaal thuis op een podium en vind het fantastisch om in de huid van een personage te kruipen. Aanvankelijk figureerde ik of was ik edelfigurant (een edelfigurant heeft zelf ook tekst, n.v.d.r.). Later werden dat kleine rolletjes. Je kan me gezien hebben in Familie, Thuis, Dertigers ... In Familie maakte ik mijn debuut als politieagent en moest ik iemand arresteren, in Thuis was ik een zakenman en in de eerste versie van Dertigers speelde ik de collega van Bart, een van de hoofdpersonages. Zeker dat laatste was een mooie ervaring. Allemaal toppers, geen klassiek geschoolde acteurs maar wel heel gedreven en gepassioneerd. Voor mij zijn het voorbeelden, net zoals Peter Thyssen en Jan Van Looveren, die trouwens, geloof het of niet, allebei bakker waren voor ze bekend werden als acteur. Verder mocht ik ook mijn opwachting maken in een aantal grote musicals, zoals '40-45', 'Daens', 'Red Star Line' en '14-18'. Enorm intensief, met vaak drie voorstellingen per dag, maar stuk voor stuk onvergetelijke ervaringen. Dat zijn dan megagrote producties, maar ik amuseer me ook rot met kleinschaligere projecten, vooral in het theater. En toch ... De ultieme droom is natuurlijk een grote rol spelen in een bekende serie of zo. Wie weet lukt het me ooit.'

Tot het voorlopig onbereikbare bereikbaar wordt, concentreert Koen zich naast de bakkerij en de chocolaterie ook nog eens op zijn derde zelf uit de grond gestampte onderneming: evenementenbureau 'Koen & Co Events'. Mijns inziens kan hij hier zijn commerciële feeling koppelen aan zijn passie: het entertainen. Of het 'broodnodige' plannen en organiseren koppelen aan het acteren, zijn ware liefde. Het droge zakelijke aan het sappige creatieve. Tijd voor een nieuw drankje trouwens.

We bestellen allebei een 'Pomton', een mix van pompelmoes en tonic. In mijn hoofd speelt ondertussen heel even het refrein van 'Bitter Sweet Symphony' van The Verve, maar dat doet nu eventjes niet ter zake, zeker niet qua inhoud. Als ware muziek in de oren klinken Koens woorden. Ik hou van passie. En van mensen die hun passie ontdekken. Als Koen spreekt over acteren en entertainen, fonkelen zijn ogen. Koen is een podiumbeest. Waarschijnlijk altijd al geweest. Misschien was hij zich daar vele jaren geleden niet van bewust, toen hij om twee uur 's nachts deeg stond te kneden en pistolets af te bakken.

'Steek mij in een sinterklaaspak en ik word en bén Sinterklaas. Niets of niemand zal mij van de wijs brengen. Dat is zelfs meer dan in mijn rol blijven. Dat is als een trance. Zelfs mijn eigen moeder herkent me dan niet meer. Op een keer werd ze er zelfs emotioneel van. Zowel jong als oud hebben toch een bepaald ontzag voor de Sint. Met kinderen heb je heel vlug interactie, maar Sinterklaas spelen voor volwassenen heeft ook wel iets. Het evenementenbureau breidt constant uit. Bedrijven, verenigingen, scholen, zorginstellingen, stadsbesturen, winkelcentra ... Iedereen kan ons boeken als Sint, Kerstman, Paashaas, ceremoniemeester, Halloweenact, dragqueen ... Je kan het zo gek niet bedenken. Liefst van al bezoek ik dan vooraf de plaats in kwestie en bereid ik alles zorgvuldig voor. Zo maak ik voor elk evenement een aangepast draaiboek. Mijn regel is: tachtig procent uitgewerkt script en twintig procent improvisatie. Zo weet iedereen waar hij of zij aan toe is en is er ook wat speelruimte voor de acteurs qua interactie met het publiek. Onze kostuums zijn van hoge kwaliteit en de acteurteams prima op elkaar ingespeeld. Samen met mijn broer Bart speel ik Wieb en Wabbel. Als straatanimatie. We voelen elkaar natuurlijk aan als geen ander en dat geeft toch nog een extra dimensie. Daar word ik gelukkig van.'

'Heb je het niet te druk om echt gelukkig te zijn?' vraag ik pienter, nippend van mijn Pomton.

Ik leef van die drukte, Danny. Heel af en toe zonder ik me even af. Dan ga ik naar de Sahara. Gewoon wat alleen zijn en in de verte staren, zittend op een bankje. Een zen-moment. Daarna neem ik de draad weer op. Mijn hoofd is vrij gestructureerd. Als ik met het ene bezig ben, denk ik niet aan het andere, al moet ik wel toegeven dat mijn muur in de bakkerij vol hangt met briefjes waarop ik ideeën en ingevingen van het moment noteer. Maar als ik speel, dan speel ik, en dan is mijn geest volledig vrij. Mijn omgeving zegt me weleens dat het lijkt alsof ik 36 uur in een dag weet te proppen. Een kwestie van organisatie, denk ik dan. Mijn agenda is mijn houvast. Daar leef ik naar. Keerzijde van de medaille is dat ik een hekel heb aan het niet naleven van afspraken. Afspraken zijn heilig en als het echt niet lukt, verwittig je tijdig. Zo ben ik zelf en dat verwacht ik ook van anderen.'

Ik knik en begrijp.

'Maar om terug te komen op je vraag, ik ben gelukkig in alles wat ik doe, al weet je natuurlijk waar mijn passie ligt. Ik zou de bakkerij kunnen opgeven voor het acteren, maar niet omgekeerd. Momenteel ben ik voor zeventig procent gelukkig. In mijn liefdesleven is het parcours nogal hobbelig, met veel ups en downs. Maar er wordt aan gewerkt. Misschien gaat dat percentage binnenkort nog de hoogte in.'

Dat klinkt mysterieus en dat mag. Ik hoef niet alles te weten, maar ik ontwaar een gelukzalige (hoopvolle) glimlach. Elk mysterie ontrafelt zichzelf vroeg of laat. Te gepasten tijde. In het leven zelf kan je niet alles plannen. Het is geen kwestie van tachtig procent plannen en twintig procent improviseren, wel te nemen zoals het komt.

Op zijn achtentwintigste nam Koens leven een andere wending. Terwijl hij getrouwd was, en gelukkig, kwam hij erachter dat hij minder hetero was dan altijd gedacht.

'Achteraf bekeken waren er bepaalde 'andere' gevoelens, maar ik legde voor mezelf niet meteen de link naar anders zijn op die manier, naar gay zijn. Ik kon een man mooi vinden en daar bleef het dan bij. De focus lag ook lang ergens anders. 't Is niet op 1-2-3 uit te leggen, maar op een bepaald moment zetten die gevoelens dan toch door en toen veranderde ineens alles. Dat was voor niemand een gemakkelijke periode, maar mijn vrouw en ik zijn daar sterker uitgekomen. We blijven natuurlijk onlosmakelijk met elkaar verbonden, dat is zo, ook door de kinderen.'

Ons gesprek kabbelt verder. Eerst over ditjes en datjes. Zo leer ik dat Koen een koffiemens is, alcohol drinken voor hem een zeldzaamheid is (bij mij al 44 dagen zelfs DAT niet meer), uit eten voor hem veel interessanter is dan zelf koken, hij nog steeds dol is op chocolade en taart en hij de winter verkiest boven de zomer, enkel en alleen omdat er in de winter veel meer leuke evenementen zijn en hij daar telkens weer enorm naar uitkijkt.

Op een gegeven moment wil ik weleens weten waar hij nu eigenlijk het meest trots op is. Ik verwachtte een zakelijk antwoord. Zijn bakkerij, chocolaterie of het evenementenbureau. Misschien wel een of andere acteerprestatie. Zelf moet hij er niet eens over nadenken. Nog voor mijn laatste sisklank is uitgesuisd, antwoordt hij resoluut.

'Mijn kinderen en kleinkinderen. Daar zet ik alles voor opzij. Ik ben in de eerste plaats ongelooflijk trots op mijn kinderen. Toen mijn dochter trouwde, heb ik bijna heel de dag geweend, vaak inwendig. Van fierheid en van geluk. In de wereld van vandaag is het allesbehalve evident dat ze zo goed terechtgekomen zijn. Mijn zoon Brecht is ingenieur en kaderlid van een grote firma, mijn dochter Charlotte een uitstekende verpleegster. Ze doen dat geweldig én ze hebben al voor drie kleinkinderen gezorgd. En er komen er nog, hoop ik! Wel, laat ze maar komen! Onze Brecht is voor zijn werk vijf jaar in Duitsland gaan wonen. Volgend jaar komt hij terug en daar kijk ik enorm naar uit, want dan zie ik mijn kleinzonen ook vaker. Momenteel krijgt mijn kleindochter, die wel nog dichtbij woont, de meeste aandacht. Opa? Nee, hoor. Voor de kleinkinderen ben ik bobo. Ik vergeet de hele wereld als ik mag babysitten.'

En ik de tijd, als ik mag ont-moeten.

Bedankt Koen, om mij die even te doen vergeten én om mij een plaatsje te gunnen in je agenda.