Review: Back to the Future (1985)
Hoe het begon
3 Juli 1985 kwam ‘Back to the Future’ uit. Een script dat lang op tafel had gelegen en waarmee de eerste scènes al werden gedraaid met Eric Stoltz als hoofdacteur.
Michael J. Fox mocht niet omdat hij onder contract zat bij NBC voor zijn rol in Family Ties. Toch stond hij bovenaan het lijstje van Robert (Bob) Zemeckis. Het is pas toen ze bij Spielberg kwamen aankloppen dat er versnelling in de zaak kwam. Omdat Stoltz niet dat luchtige jongensachtige had zoals Michael, kwamen ze uiteindelijk toch tot een deal met de producent van Family Ties. Michael zou blijven werken voor seizoen drie van Family Ties en de opnames voor ‘Back to the Future’ zouden in het weekend en ’s nachts gedraaid worden. Uitgedaagd, vermoeid maar vol goesting stortte hij zich op een rol die hem als filmster zou lanceren.
Los van al deze achtergrondweetjes is dit letterlijk een trip down to memory lane. Hoe vaak ik hem al gezien heb weet ik niet meer, ik zag hem meermaals als kind, daarna met mijn kinderen en ondertussen alleen thuis als ik even aan niets wil denken en terug het zorgeloze gevoel van een jonge tiener uit de jaren 80 wil ervaren. Omwille van het veertigjarig bestaan van de film haal ik hem met veel plezier nog eens uit mijn dvd-kast.
Tijdloos vermaak
Marty McFly klopt aan bij Dr. Emmett Brown - Doc, een bevriende wetenschapper. Hij is er niet, de deur is open, Marty gaat dan zelf naar binnen en sluit de grote versterker die er staat aan op zijn gitaar, met een snaartrek blaast hij zichzelf de andere kant van de ruimte in. Daarna rinkelt de telefoon. Doc heeft hem nodig, deze nacht nog. Doc vraagt hem nog snel hoe laat de klokken staan thuis. Doc juicht, de klokken staan twintig minuten achter op de echte tijd. Marty schrikt: “Damn I’m late for school!” en dan start ‘The Power of Love’ de megahit van ‘Huey Lewis & the News’. Marty skate als een waaghals door de straten naar zijn school.
Meteen is de sfeer gezet voor de rest van de film: volgeladen met felle kleuren, goede decors, juist gekozen props, luchtig acteerwerk in een hoopgevend verhaaltje boordevol poppy muziek.
Scenarieel kunst- en vliegwerk
Door de goed getimede regie en dialogen werd dit onwaarschijnlijke verhaal toch een hit. Doc wordt namelijk die nacht aangevallen door een groepje terroristen die daarna achter Marty aangaan. Hij weet op het nippertje te ontsnappen (het inciting incident) met de omgebouwde DeLorean die geprogrammeerd staat op 1955. De grote wending (het plot point) is wanneer hij in het verleden landt voor de auto van zijn moeder, die hem aanrijdt, een voorval dat bestemd was voor zijn vader. Nu wordt zij verliefd op hem, die haar zoon is uit de toekomst. Voor hij het goed en wel beseft raakt hij verstrikt in een Oedipale situatie, die binnen dit genre een komische twist krijgt. Toch weet hij het tij te keren, en dat op een geniale manier. Een perfect in elkaar gestoken scenario en feel good film.
Voor zover ik weet kloppen ook alle details, en dat moet wel van het moment dat je met tijdreisverhalen bezig bent. De wereld die men schept in 1985 komt exact terug in 1955, maar dan als plattelandsdorp. Voor mij behoort deze film in zijn compactheid en alles kloppende details tot een van de beste tijdreisfilms.
Zalige acteurs
Michael J. Fox is perfect voor deze rol. Hij speelt met verve de jongensachtige rebel die van vrouwen en muziek houdt en weet te ontsnappen met de ondertussen klassieke DeLorean.
Met Christopher Lloyd als excentrieke wetenschapper die een moderne Frankenstein speelt met uitpuilende ogen. Daarnaast zien we eighties icoon Lea Thompson (ze speelde ook eens een gastrolletje in Star Trek: Pickard als Dr. Diane Werner) als de moeder van Marty. Verder zit het vol leuke sci fi grappen, zo gebruikt Marty Darth Vader van de planeet Vulcan om zijn vader te overtuigen om toch maar zijn toekomstige moeder op date te vragen.
Toch een beetje kritiek?
Op het einde krijgt het een materialistisch tintje, iets typisch voor de jaren 80 onder Ronald Reagan (die in zijn state of the union in 1986 citeerde uit de film)*. Succes werd uitgedrukt in er keihard voor gaan, een dure auto, een mooi huis en tot slot een succesvolle carrière met een knappe vrouw naast je (zie ook ‘The Secret of my succes’): kortom het zelf maken ongeacht de consequenties, en anderen voor je laten werken.
Maar goed, ik wil de pret en de luchtige toon van deze film niet bederven. Heb je deze film nog niet gezien of je kinderen deze nog niet gezien, laat je dan even wegzakken in dit degelijk gemaakt licht vermaak, badend in de eighties sfeer. Een heerlijke popcornfilm. Tijdloos.
Bronnen:
The Guardian, geraadpleegd op 3 juli 2025 https://www.theguardian.com/film/2025/jul/03/back-to-the-future-at-40
Het boek: The Ultimate History of the '80s Teen Movie.
Quote Ronald Reagen: "Like they said at the end of the movie 'Back to the Future,' "Where we're going, we don't need roads, just an eager heart and a clear mind." 1986 State of the Union address.
Bart VERMEER